Wszystkie procesy zachodzące w zdrowym organizmie człowieka pozostają w równowadze. Równowaga ta dotyczy zatem również stanu tkanek kostnych. Stan równowagi fizjologicznej przejawia się w tym przypadku faktem, że ilość i aktywność komórek tworzących kość czyli tzw. kościotwórczych jest zbalansowana z ilością i aktywnością komórek „konkurencyjnych” – czyli tzw. kościogubnych. Balans ten ulega zachwianiu na korzyść komórek kościogubnych pod wpływem różnych przyczyn. Może to być naturalny proces fizjologiczny – powolny zanik kości pod wpływem wieku. Istnieje jednak szereg patologicznych przyczyn omawianego zjawiska. Są one następujące:
Stan zapalny utrzymujący się długo w obszarze kości
Przyczyną stanu zapalnego są bakterie nagromadzone w osadzie i kamieniu nazębnym. Produkty przemiany materii wytwarzane przez te mikroorganizmy działają destrukcyjnie na otaczające tkanki. Dochodzi wówczas do zapalenia, a w dalszym etapie nawet do paradontozy. Ta choroba przyzębia może prowadzić nie tylko do zaniku kości, ale w najgorszym wypadku nawet do utraty zębów. Ponadto nie leczenie zębów może powodować tworzenie tzw. torbieli zapalnych, które negatywnie oddziaływają na „kondycję” kości.
Braki w uzębieniu
Stwierdzono postępujący proces zaniku kości również w przypadku braków zębowych. Przyczyną tego jest zaburzenie w fizjologii tzw. narządu zębowego. Narząd ten tworzą: ząb, dziąsło, kość wyrostka zębodołowego, ozębna oraz cement korzeniowy. Podczas żucia pokarmów następuje przenoszenie sił nacisku na kość wyrostka zębodołowego. Jest to podstawowa funkcja fizjologiczna narządu zębowego, a jej efektem jest ustawiczne przebudowywanie się kości – inaczej mówiąc „pobudzanie” jej do aktywności. Gdy zabraknie zęba – jednego z elementów tego „układu” – kość zaczyna zanikać. Słabną procesy jej przebudowy, ponieważ brakuje czynnika stymulującego.
Parafunkcje zgryzowe
Pod pojęciem parafunkcje zgryzowe należy rozumieć wszelkiego rodzaju nieprawidłowości dotyczące wzajemnego układu zębów, żuchwy oraz szczęki. Zaliczamy tu więc przede wszystkim wady zgryzu, tzw. bruksizm (zgrzytanie zębami) oraz powikłania jatrogenne. Jeśli chodzi o powikłania jatrogenne, są to po prostu błędy popełnione podczas leczenia stomatologicznego lub protetycznego. Chodzi tu przede wszystkim o nieprawidłowo wykonane, nawisające wypełnienia wywołujące stany zapalne oraz o źle wykonane prace protetyczne powodujące tzw. zgryz urazowy.
